توجه شرق شناسان به غرب ايران و عدم مطالعات باستان شناسي در شرق ايران همواره خلااسناد و مدارك تاريخي و فرهنگي را در اين بخش تحت تاثير قرارداده از آن جمله خوشاب لذا ناچاريم دوران تاريخي خوشاب را درلابلاي تاريخ خراسان بزرگ و شمال شرقي ايران مطالعه كنيم :دياكونوف دركتاب تاریخ ماد آورده :روايات متاخر قرون وسسطي به تقريب متفق اند زرتشت از مردم ماد بوده است ولي دربار ويشتاسب جايي كه عرصه وعظ و تبليغ او بوده بلخ و يا توس قرار داشته است آنچه مسلم است دو قوم پارت و ساگارتي در خراسان بزرگ زندگي مي كرده اند كه پارتها درشمال خراسان بوده اند .

پيشينه باستان شناسي خوشاب :

براساس بقاياي بجا مانده از حركت فرهنگي انسانها مستند به بررسي سطح الارض به روش پيمايشي پيشينه باستاني محل به هزاره دوم و اول قبل از ميلاد ميرسد .

پيشينه ي اساطيري خوشاب

بر اساس و جه تسميه ي بجا مانده بر روستاهاي اين بخش ، پيشينه ي اساطيري آن به دوره كيانيان ميرسد صرفنظر از اين كه كيانيان نام سلسله اي نيمه تاريخي و نيمه افسانه اي است كه مطابق تاريخ سنتي ايران پس از سلسله ي پيشداديان و پيش از سلاله اشكانيان در ايران پادشاهي مي كردند .علت نام گذاري آن است كه برسر نام چند تن از افراد اين سلسله لقب كي آمده است واژه كي تطور شده كلمه اوستايي كي است كه معناي دقيق آن به طور متقن معلوم نيست و ليكن در زبان اوستايي كوه عنوان ايران يا شهرياراني است كه در ايالتهاي شرقي ايران درزمان دين آوري زرتشت و پيش از او حكمراني ميكردند دراوستاها از هشت تن افراد اين سلسله ياد شده كه كيخسرو از جمله ي اين نامهاست.

پيشينه دوران اسلامي خوشاب

خوشاب همچون ديگر شهرهاي خراسان به سال 29تا 30هجري قمري قبول اسلام كرد سبزوار و نيشابور در سال 30هجري به تصرف مسلمين در آمد و در آن سال عبدالله بن عامر كريز كه مامور تسخير خراسان بود از راه كرمان بيهق آمد و پس از تصرف آن منطقه اسودبن كلثوم عدوي را بربيهق حاكم نمود از دوران طاهريان تا قاجاريه .

وجه تسميه خوشاب براساس فرهنگ برهان قاطع

خنوشاب ازتركيب خوش آب به معني مائ بهائ و رونق و جلائ باشد .بنقل از الجماهير بيروني ،با ثاني مجهول بروزن دو تاب ، هر چيز سيراب و تازه و آبدار باشد عموما و جواهر و مرواريد را گويند خصوصا و نام قصبه ايست از مضافات لاهور

مفاخر و مشاهير خوشاب عبارتند از :نظيري نيشابوري – فوجي نيشابوري

موقعيت ،حدود ووسعت

بخش خوشاب با وسعتي 187/1786كيلومتر مربع ،جمعيتي معادل 36128نفر ،با تعداد 180آبادي (اعم از مسكوني و غيرمسكوني )طبق سرشماري 1385يكي از بخشهاي هفتگانه شهرستان سبزوار با فاصله 42كيلومتر با موقعيت جغرافيايي از شمال به شهرستان اسفراين از جنوب به سبزوار و بخش مركزي و ازطرف شرق به بخش سرولايت و تحت جلگه و ازغرب به بخش جوين محدود ميشود . بخش خوشاب با تقديم 264شهيد دردوران دفاع مقدس برگ زريني در تاريخ حماسي خود به ثبت رساند .

اين بخش در سال 1368پس از طي مراحل اداري مستقل شد كه هم اكنون داراي 4دهستان ميباشد علاوه بر امكاناتي كه درسطح بخش جهت خدمت رساني به مردم فهيم بخش وجود دارد امكاناتي نيز چون دادگاه عمومي ،بخشداري ،شهرداري ،آموزش و پرورش ،كتابخانه ،كلانتري ،پايگاه بسيج ،حوزه مقاومت بسيج ،مركز خدمات درماني ،اورژانس 115جاده اي ،كميته امداد امام خميني ،بانك ،آتش نشاني ،شرکت تعاوني ،تعاوني اعتبار كاركنان دولت شرکت آب و فاضلاب پست برق 162كيلو واتي راه آهن سراسري پمپ بنزين كشتارگاه دفاتر كشاورزي پست دامپزشكي مركز ترويج و جهاد كشاورزي دفتر امام جمعه شهر شوراي شهر بهزيستي سالن ورزشي و چندين واحد تجاري و خدماتي و توليدي نيز جهت خدمت رساني به عموم اهالي بخش درنظر گرفته شده است  .(توجه این شهر در سال1390به شهرستان ارتقاءیافت وبه شهرستان خوشاب مشهور گردید .در ضمن در سال 1391گاز شهری در این شهرستان مورد بهره برداری قرار گرفت وهمچنین سی ان جی این شهرستان نیز در سال1391  که با حضورجمعی از  مسئولان ونماینده مردم شهرستانهای سبزوار؛خوشاب؛جوین وجغتای وحضور پر شور مردم  افتتاح گردید)

مردم شناسي

گويش محلي به تركي 80درصد وبه زبان فارسي 15درصد وبه زبان كردي 5درصد تكلم ميكنند تمام بخش داراي مذهب شيعه مي باشد .اين بخش مانند جاي جاي ايران عزيز داراي آداب ورسوم خاص منطقه است كه بر گرفته از اعتقادات ملي ومذهبي مردم عزيز اين اقليم مي باشد كه خود گفتني زيادي دارد .